Гайба Gaiba Gajba Gayba Haiba Hajba Беларусь Индия Италия Испания
ГАЛОЎНАЯ ФОТО
Новогрудка
План
Навагрудка
НАВІНЫ
раёна
ВІДЭА Аўтар сайта Gaiba
и мир
Мае
артыкулы

Артыкулы па гісторыі Навагрудка
( 38 артыкулаў )

Найти: на:
Бегущая строка в поле формы со сменой сообщений.

Hosted by uCoz
З 2011 г. поўны спіс артыкулаў публікуецца толькі на галоўнай старонцы сайта

   Агульная інфармацыя
Летапіс (Даты гісторыі)
История Новогрудка. Краткий обзор
Навагрудскі замак
Гістарычны каляндар Навагрудчыны на 2011 г.
Гістарычны каляндар Навагрудчыны на 2008г.
Гістарычны каляндар Навагрудчыны на 2006г.
Гісторыя развіцця гандлю
IV Фэст культуры "Наваградскі замак". Праграма.
NEWНаваградская вуліца ў Вільнюсе

   ХІ - ХVIIIст.
NEWНЕМОГРАДАС - Летописный Новгородок
NEWЛавришевский монастырь
Архітэктурныя помнікі Навагрудка
Гара Міндоўга
Наваградскія ваяводы
Наваградскія кашталяны
NEWМагдэбургскае права
NEWЦаркоўнае жыццё Навагрудка
Царква Успення Божай Маці (Замкавая царква)
Могілкі: татарскія і яўрэйскія
Была зіма снежная ды лютая...

   ХІХ ст.
Уніяцтва на Навагрудчыне ў ХІХ ст.
Навагрудак у часы Адама Міцкевіча
Знешні воблік г.Навагрудка ў ХІХ ст.
Предки и потомки А.Пушкина на Новогрудчине
Новогрудчина в 1812 году.
Адам Міцкевіч і радзіма
Помнікі Адаму Міцкевічу ў Навагрудку (Гісторыя стварэння)
Завоссе як месца нараджэння А.Міцкевіча

ХХ ст.
Гісторыя Навагрудскай чыгункі
Навагрудскі рэўком 1918-1920гг. Устанаўленне савецкай улады
Навагрудчане ў 1921-1939гг.
Янка Купала ў Навагрудку (1940г.)
Навагрудак у чэрвені 1941г.
Традыцыйныя рамёствы Навагрудчыны
Вёска Вялікія Вераб'евічы
Вёска Асташына.
Вёска Ятра. Гісторыя.
Композитор Н.Набоков и Любча
Акадэмік Касцюк М.П.
Інфармацыю аб іншых артыкулах глядзі ТУТ

Все статьи (или их фрагменты) можно свободно копировать и распространять в печатном или электронном виде
с условием ссылки на автора или гиперссылкой на страницу
© Николай Гайба

Навагрудскія сайты

***Навагрудскі райвыканкам
***ГІСТОРЫЯ НАВАГРУДКА
***Газета "Новае жыццё"
***Форум г.Навагрудка

Мае аўтарскія сайты:

***Гістарычныя могілкі Навагрудка
***Вераб'евічы Вялікія і Малыя
***ДОМ-МУЗЕЙ Адама Міцкевіча



Страны посещения сайта
Счетчик установлен 26.12.2011. free counters
Free counters


-Вы можете добавить ссылку на эту страницу в:



-Вы можете перевести эту страницу на другие языки


ГАЙБА - ЯК МНОГА Ў ГЭТЫМ ПРОЗВІШЧЫ


Апублікавана:
"Гайба - як многа ў гэтым прозвішчы" // Звязда, 2008. – 30.01.
Арыгінал артыкула ТУТ >>> газета "Звязда"

(Вариант статьи на русском языке (с фотографиями) здесь>>> "ГАЙБА И МИР")

Беларус Гайба знайшоў магчымыя каранi свайго прозвiшча ў Iталii, Славенii i нават у Iндыi

Інтэрв'ю у газеце Звязда 28.01.2008г.Дырэктар Дома-музея Адама Мiцкевiча ў Навагрудку, даўнi чытач "Звязды" Мiкалай Гайба можа гадзiнамi распавядаць пра жыццёвы шлях славутага паэта i родную Навагрудчыну, гiсторыi i культуры якой ён прысвяцiў шмат даследчыцкай i лiтаратурнай працы. А некалькi гадоў таму заняўся яшчэ i сваёй радаслоўнай. I высветлiў, што прозвiшча Гайба, акрамя сваякоў Мiкалая Паўлавiча, чатырох сем’яў, у Беларусi не сустракаецца. Мо, людзей з такiм прозвiшчам i ў свеце больш нiдзе няма?


Каб знайсцi адказ на гэта пытанне, Мiкалай Гайба звярнуўся да паслуг сусветнай павуцiны i атрымаў даволi падрабязную i ў пэўнай меры нечаканую iнфармацыю. Аказалася, што яго цёзкi па прозвiшчы — вядомыя людзi ў шэрагу краiн. Больш за тое, Гайба — гэта i гарады, i правiнцыi, i розныя ўстановы, арганiзацыi, ёсць нават такi тэрмiн у iсламе.

— Як многа ў гэтым прозвiшчы! Але як жа гэта суадносiцца з вашай радаслоўнай? — пацiкавiўся ў Мiкалая Паўлавiча карэспандэнт "Звязды".

— Пакуль адназначна не скажаш, але iнфармацыя i сапраўды цiкавая. Пачнём з... Iндыi. У яе паўночна-ўсходняй частцы, у штаце Orisso размешчаны горад Гайба (Gaiba) — прыкладна за 55 кiламетраў ад Бенгальскага залiва i за 80 км ад больш буйнога горада Брахмапур.

Горад Гайба (назва паходзiць ад слова Gaybo — рэчышча ракi, паток вады) ёсць i ў паўднёва-ўсходняй частцы Iталii. Непадалёк — больш вядомая Верона, за 50 км — Балонья i за 55 км — Адрыятычнае мора. Гайба — горад старажытны. У 1990-х гадах нямецкiя археолагi побач з iм раскапалi старажытнарымскi гатэль I стагоддзя нашай эры. Былi выяўлены сталовы сервiз, кулiнарная керамiка, шкляныя пасудзiны, а таксама жаночае пахаванне племенi остготаў. Першае ўпамiнанне аб горадзе адносiцца да 1158 года i звязана з манастыром Святога Ларэнцiя. А сёння Гайба — невялiкi гарадок з насельнiцтвам 1100 чалавек, цэнтр камуны ў акрузе Rovigo правiнцыi Veneto. За 25—30 км ад Гайбы знаходзяцца сугучныя з iм гарады Гайбанела i Гайбана.

Ёсць у Iталii i мае цёзкi па прозвiшчы, у сувязi з чым я звярнуўся на адзiн расiйска-iтальянскi сайт. Мне адказалi, што прозвiшча Гайба, верагодна, паходзiць ад дыялектнага альбо ўстарэлага варыянту слова "caiba" — у сучаснай iтальянскай мове "gabbia", што значыць "клетка", устройства для ўтрымання жывёлы. Прынамсi, так трактуе адзiн з аўтарытэтных слоўнiкаў iтальянскай мовы.

Ведаю я цяпер i пра Гайбы — арганiзацыi. У суседняй з Iталiяй краiне — Славенii ёсць тэлевiзiйны канал "GAJBA — TV" пазнавальна-забаўляльнай накiраванасцi. У Германii, у горадзе Ульм працуе аўтамабiльная фiрма "GEIBA — Automobile". А ў Паўднёвай Амерыцы, у цэнтры Парагвая ля прытока Лiмы чакае гасцей гатэль "Casa de Gaiba". Як сказана ў даведнiку, гэта тыповы для дадзенай мясцовасцi каменны домiк з крэсламi вакол вялiкага камiна i абедзеннага стала з драўнiны.

Перанясёмся ў Балiвiю. Там, у дэпартаменце Сальвадор, знаходзiцца вiла Vallarta, дзе ёсць Gaiba — рэстаран з традыцыйнай мясцовай кухняй i барам. А ў дэпартаменце Санта-Крус ёсць кантон La Gaiba з аднайменнай лагунай. У гэтым рэгiёне здабываюць аметыст i iншыя карысныя выкапнi, а таксама развiваюць турызм.

I, нарэшце, у цэнтры Паўднёвай Амерыкi размешчана невялiкае возера Гайба (Gaiba), дзе ў 1543 годзе падарожнiчаў iспанскi канкiстадор Кабеза дэ Вака.

Ёсць такi тэрмiн, гайба, i ў iсламе. Цытата са слоўнiка: "Гайба — "Адсутнасць" — тэрмiн шыiцкай дагматыкi, якi азначае "скрыты стан" iмама. Шыiты здаўна не хацелi верыць у смерць сваiх iмамаў. У 873 годзе апошнi, 12-ы, iмам Мухамад, яшчэ маленькi хлопчык, не вярнуўся з прагулкi, "знiкнуў". Лiчыцца, што ён не памёр, а хаваецца, ажыццяўляючы сувязь з абшчынамi праз духоўных аўтарытэтаў. Iншымi словамi, "гайба" (gayba) — гэта перыяд чакання вяртання 12-га iмама, якi працягваецца i дагэтуль".

— А дзе ж пражываюць вашы цёзкi па прозвiшчы?

— На старонкi Iнтэрнэта трапiла шмат людзей з прозвiшчам Гайба (Gaiba). Многiя з iх — з Iталii. Гэта, напрыклад, пiлот Формулы-1 Марыа Гайба, выкладчык унiверсiтэта ў Балоньi Наталi Гайба, удзельнiк мiжнародных шашачных турнiраў Паола Гайба. У Венгрыi — прызёр чэмпiянату свету i Алiмпiйскiх гульняў па веславаннi на байдарках i каноэ Антал Гайба. У ЗША — баксёр (152 кг) Браун Гайба. У Чыкагскiм унiверсiтэце працуе Франчэска Гайба, аўтар кнiгi "Паходжанне сiнхроннага перакладу. Нюрнбергскi працэс". А яшчэ адзiн лiтаратар-даследчык I. Гайба (Geiba) прысвяцiў сваю кнiгу праблемам працы i навакольнага асяроддзя. У Латвii Янiс Гайба быў народным дэпутатам СССР (1989—1991), Вальдэмарс Гайба — спартсмен, удзельнiк мiжнародных рэгат, Iнта Гайба — прэзiдэнт аб’яднання "Еўрапейскiя ўнiверсiтэты". Увогуле гэта прозвiшча носiць шмат, спадзяюся, добрых людзей.

Так i напрошваецца крылаты лозунг у некалькi iншым варыянце: "Гайбы ўсiх краiн, яднайцеся!" Але вернемся ў Беларусь. Што ведаеце пра сваiх продкаў?

— Мае продкi вядомы на Навагрудчыне, прынамсi, з сярэдзiны ХVIII стагоддзя. У "Кнiзе запiсаў прыхаджан Поўберагскай царквы" за 1796 год у маёй роднай вёсцы Вялiкiя Вераб’евiчы было дзве сям’i з такiм прозвiшчам, у суседнiм Поўберагу — тры. Iмёны ў iх — Андрэй, Мар’я, Алена i iншыя. Падчас Першай сусветнай вайны брат майго дзеда быў прызваны на фронт, а пасля вайны застаўся ў Расii, верагодна, на Урале. Мажлiва, недзе жывуць i яго нашчадкi з прозвiшчам Гайба.

Вось такая, коратка, гiсторыя Гайбы, ва ўсiх значэннях.

— Гайба i Беларусь, Iндыя, Iталiя, Славенiя... Цi магчыма тут нейкая ўзаемасувязь?

— Выкажу, магчыма, фантастычную версiю. Жылi ў старажытнай Iндыi людзi, заснавалi горад Гайба, паколькi так называлася адно з мясцовых плямёнаў. Потым у I стагоддзi н.э. альбо нават раней частка жыхароў перабралася з Iндыi ў паўночную Iталiю, дзе яны таксама заснавалi горад Гайба. А пазней рассялiлiся i ў суседняй Славенii (назвы, як разумееце, даю сучасныя). Спачатку ўсе яны былi iндаеўрапейцамi, з якiх i з’явiлiся славянскiя плямёны. Племя славенаў, паводле гiстарычных даследаванняў, прыйшло ў VI—VII стагоддзях на Беларусь (былi таксама iльменскiя славены каля Пскова), але потым было вымушана вярнуцца назад. Аднак хтосьцi ж са славенаў, з роду Гайбы, застаўся на беларускiх землях! Вось так i з’явiлiся Гайбы на Беларусi.

...Не выключана, што ў будучым Мiкалай Паўлавiч пабывае ў Парагваi i гаспадар гатэля "Casa de Gaiba", убачыўшы прозвiшча ў пашпарце беларуса, не возьме з яго грошай за пражыванне. А ў балiвiйскiм рэстаране "Gaiba" таксама бясплатна азнаёмяць госця з далёкага Навагрудка са сваёй нацыянальнай кухняй. Хоць i не iмкнуўся Мiкалай Гайба да нейкiх выгодаў у сваiм Iнтэрнэт-"падарожжы".

Барыс ПРАКОПЧЫК



Сколько дней блогу Результаты антивирусного сканирования Яндекс.Метрика
RATING ALL.BY Каталог TUT.BY белорусская поисковая система
Baaza.ru - Каталог сайтов и баз данных. История

Распрацоўка сайта, дызайн, admin © Мікалай Гайба (Mikalai Haiba = Nikolai Gaiba): gaiba@tut.by
Novogrudok. 2004-2012. © Все права защищены.
Hosted by uCoz