Першая публікацыя: Мікалай Гайба. Могілкі і пахаванні ў Навагрудку. - Мінск, 2000.

Пры выкарыстанні матэрыяла - спасылка абавязковая.

Гара Міндоўга ў г.Навагрудку

Мясцовае паданне гаворыць, што тут у XIII ст. быў пахаваны заснавальнік Вялікага княства Літоўскага князь Міндоўг. Аб гэтым паданні ўпамінаецца ў першай манаграфіі пра Навагрудак, выдадзенай на лацінскай мове ў Львове ў 1795г. Хаця, як версія, такая назва магла ўзнікнуць ад таго, што на гэтай гары і вакол яе, магчыма, праходзіла ў 1253г. каранацыя Міндоўга, бо, як сказана ў летапісу, каранацыя праходзіла не ў замку, а каля яго. Яшчэ адно паданне расказвае, што пазней на вяршыні гары была мармуровая надмагільная пліта на якой узвышалася выява дзяўчыны з тварам анёла. Тут была пахавана прыгажуня Крыся, якая стала правобразам для многіх скульптур і насценных роспісаў у касцёлах Вільні. Аўтарам віленскіх скульптур, як і надмагільнага помніка на Гары Міндоўга быў закаханы ў Крысю італьянскі скульптар Джаванні Перэцці.

Прыкладна з канца XVIІ ст. на Гары Міндоўга размяшчаліся агульнагарадскія хрысціянскія могілкі. Значная колькасць помнікаў з каменю і металу, а таксама драўляных крыжоў "на гары" адлюстравана на фотаздымках першай трэці ХХ ст. Перасталі гэтыя могілкі выкарыстоўвацца для пахаванняў з пачатку 20-х гадоў ХХ ст. Найстарэйшы надмагільны помнік на Гары Міндоўга, які захаваўся да нашага часу, датуецца 1820-м годам.

У ліпені 1993г. на гарадскім свяце з нагоды 740-годдзя каранацыі Міндоўга ля падножжа гары ўстаноўлены памятны знак.



Мікалай Гайба, дырэктар Дома-музея Адама Міцкевіча